Wpływ stresu na układ odpornościowy

Czytelniku! pamiętaj, że wszystkie informacje i porady zawarte na naszym portalu nie zastąpią indywidualnej konsultacji z fachowcem/lekarzem. Stosowanie treści zawartych na naszym blogu w praktyce każdorazowo powinno być konsultowane z specjalistą o odpowiednich kwalifikacjach. Redakcja i wydawca portalu nie ponoszą odpowiedzialności ze stosowania porad zamieszczanych na stronie.

Współczesny tryb życia sprzyja nadmiarowi stresu. Osoby niepoświęcające czasu na odpoczynek i relaks prędzej czy później przekonają się, że ich organizm jest w gorszej kondycji. Nadmiarowy i przewlekły stres ma wpływ na niemal każdy aspekt zdrowia, również na funkcjonowanie układu odpornościowego.

Jak stres wpływa na odporność?

Wpływ stresu na układ odpornościowy to nie teoria, a naukowo potwierdzony fakt. Zależność pomiędzy stresem a odpornością wynika z zależności pomiędzy poszczególnymi układami w naszym organizmie: nerwowym, hormonalnym i odpornościowym. Wiadomo na przykład, że włókna nerwowe łączą się z narządami limfatycznymi, a komórki odpornościowe mają receptory impulsów z układu nerwowego i hormonalnego. To wzajemnie połączony system, który współdziała, między innymi na podstawie systemu współczulnego i przywspółczulnego. Wzmożona aktywacja jednego układu obniża aktywność drugiego. Kiedy podwzgórze mózgu rejestruje stres, przesyła sygnały nerwowe, które organizm zamienia w sygnały biochemiczne. Hormony takie jak kortyzol działają na nas mobilizująco, choćby poprzez przyspieszenie pracy serca i napięcie mięśniowe umożliwiające gotowość do ucieczki. Wydzielane w nadmiarze i długoterminowo zaczynają jednak przynosić więcej szkody niż pożytku. Mają negatywny wpływ na układ odpornościowy, zmniejszając jego aktywność i ilość komórek odpornościowych w organizmie. Co więcej, mogą nawet powodować niektóre choroby autoimmunologiczne.

Jak zmniejszyć wpływ stresu na układ odpornościowy?

Życiu każdego człowieka towarzyszy stres i nie sposób go uniknąć. Co więcej, stres nie jest bezcelowy – dostarcza nam ważne informacje na temat sytuacji, w jakich się znajdujemy. Celowe unikanie stresu poprzez jego zagłuszenia, na przykład używkami, stanowi zatem jedynie zakłamywanie rzeczywistości. Znacznie lepiej nauczyć się wyciągać wnioski ze stresu, przetwarzać i regulować własne emocje. Wbrew pozorom przewlekły stres stanowi przykrą konsekwencję długoterminowego ignorowania tej emocji. Stres mobilizuje do działania, powinien skłaniać nas do podejmowania decyzji o zmianie poszczególnych aspektów naszego życia. Niestety, większość osób wypiera lub racjonalizuje odczuwane emocje, nie biorąc ich pod uwagę w codziennym życiu. W końcu jednak organizm i tak upomni się o wysłuchanie sygnałów, jakie wysyła, na przykład poprzez częste choroby.

Prawidłowe postępowanie ze stresem

Aby zadbać o swoje zdrowie, w tym także o odporność, w pierwszej kolejności należy postawić na zdrowy tryb życia. Stres jest najbardziej dotkliwy, kiedy zaniedbujemy podstawowe potrzeby, takie jak sen, wypoczynek, zdrowe odżywianie i regularna aktywność fizyczna. Jednocześnie mają one bardzo duży wpływ na prawidłowe działanie systemu immunologicznego. W pracy z nadmiarowym lub długotrwałym stresem kluczowe znaczenie ma umiejętność autoregulacji emocji, która u wielu osób może być zaburzona. Wynika to między innymi z trudnego dzieciństwa oraz traumatycznych doświadczeń w życiu. Z tego względu przydatna może okazać się współpraca ze specjalistą: psychologiem lub psychoterapeutą. W szczególnie trudnych przypadkach, gdy stres uniemożliwia efektywne działanie w tym zakresie, warto dodatkowo wdrożyć leczenie farmakologiczne.